Dènyèman Vodou – yon konglomera kwayans ak rit Afriken ki konbine avèk kèk pratik katolik – sanble ap atake ann Ayiti. Li se youn nan relijyon ki pi toleran e ki pa vyolan nan mond lan. Devote Vodou yo se sitou èt inofansif ki senpleman mande yon sans de lapè, remèd pou maladi, pwoteksyon kont mal, sekirite pou moun yo renmen yo, rekonpans espirityèl, benediksyon pou tout kominote a, ak espwa pou yon avni pi briyan.

Sosyolojis ak antwopològ yo gen tandans defini relijyon kòm yon seri abstrè lide, valè, oswa eksperyans devlope kòm yon pati nan yon matris kiltirèl. Depi nan tan imemoryal, konsyans tèt moun nan pèmèt li sezi nan mistè a nan egzistans ak pèmèt li rasyonèl nan pi bon nan kapasite li. Nan yon anviwònman ostil kote aksidan, mèvèy, ak kalamite redwi l ‘nan yon bèt san defans, moun te fòse yo sèvi ak imajinasyon li pou eksplikasyon. Laperèz li yo ak kiryozite yo te oblije l ‘neglije bagay monden yo nan lòd yo rann tèt san kondisyon devan enfini a.

Anba sikonstans favorab, moun te trase beatitid li nan yon divinite oswa yon bondye. Sepandan, lè yo frape nan kataklism natirèl oswa soufrans, li gen tandans blame demon malfezan oswa kòlè Bondye. Kidonk, koloran lokal la, ak detay powetik yo ka diferan men nou ka di san danje ke tout relijyon yo enkli vodou, se youn, nan sans.
Avèk epe, bal ak konkèt, gwo relijyon yo tankou Islam ak Krisyanis detwi dè milyon de relijyon lokal yo. Kèk sivivan yo te vin rele kil, maji nwa, maji, paganis ak sipèstisyon. Konkeran an te toujou enpoze relijyon li ak bondye li sou konkeri yo.

An Ayiti, nan kondisyon iniman yo, esklav Afriken yo lwen fanmi yo ak peyi natif natal yo oblije konte sou lafwa zansèt yo ak kèk eleman kretyen enpoze pou pote konsolasyon ak inite nan nanm ki nan lapenn yo ak lespri brize yo. Senkretis kiltirèl sa a te fè nan yo yon kouraj anndan ak yon sans de libète entèn.

Kòm nou tout konnen: “relijyon yon moun se sipèstisyon yon lòt moun”. Hollywood ak Legliz kretyen an anjeneral lye Vodou ak vanpir, sakrifis imen, ak adorasyon dyab. Pandan se tan, Vodou se youn nan relijyon ki pi pasifik. Vodou ayisyen an pa t janm patisipe nan okenn kwazad, jiad, ak enkizisyon. Olye de sa, anpil fwa nan listwa, adept vodou yo te viktim pa kwayan kretyen. Wi, gen sakrifis bèt nan Vodou. Men, pifò nan ansyen relijyon yo, tankou Jidayis gen kèk fòm sakrifis bèt yo.
Vodou tankou Krisyanis ak Jidayis kwè nan yon sèl Bondye, yon Fòs trè abstrè ak omnipoten. Lè sa a, gen yon foul moun nan divinite yo rele Lwa, tankou sen katolik yo ki aji kòm entèmedyè ant moun ak Bondye. Yo kwè ke lespri sa yo dirije sou zafè monn lan tankou fanmi, lanmou, bonè, jistis, sante, richès, travay, ak rekòt elatriye.

Youn nan reyalite ki pi piti yo selebre sou vodou se ke plis pase 60% nan tout aktivite Vodou yo sou gerizon. Gerisè yo sèvi ak remèd fèy, avèk èd Lwas. Anplis aspè gerizon an, si nou dwe pran an konsiderasyon itilite sosyal vodou a, benefis siko-terapi li yo ak wòl li nan mizik ak penti, nou ka dedwi ke Vodou se yon fason pou viv, yon lespri k ap deplase ki manifeste nan tout bagay.

Ak renome Antwopològ Swis Alfred Métraux nan liv li Vodou in Haiti rezime li pi bèl: “Vodou bay adepte li yo chape anba yon reyalite ki souvan sordid. Nan kad yon sivilizasyon oksidantal, li se yon enstitisyon plizyè kote ki adapte pou plizyè itilizasyon-men yon enstitisyon, sitou, nan ki yon moun ka patisipe ak tout l ‘yo. “(pp 365) . Relijyon an antye se yon relijyon lanmou, ak charite.
Iwonilman, monn prefere aksantye sou kèk ensidan izole ki te komèt pa sèten endividi ak charlatan pou demonize li. Nou pa kapab enkrimine okenn relijyon pou krim ki komèt pa moun mechan ki rive kretyen, mizilman ak vodouist.

Sitiyasyon ekonomik aktyèl Ayiti a predispoze anpil etranje pou konsidere vodou kòm fatalis. Yo menm tou yo pa mansyone ke tout relijyon gen kèk eleman fatalist ak relijyon pa te orijinèlman koupe fè fas ak bagay materyèl. Espirityèl la, mitik la invizib ak mistik la se pwovens li yo. Epi Doktè Paul Brunel te sou pwen lè li te deklare ke: “Kèlkeswa yon sèl lafwa oswa relijyon, lèzòm kapab fè zak sublime ak destriktif”.

Epitou, sèten ak yon anpil nan sansiblite Ewopeyen an blame Vodou pou yo te bak. Yo pa konprann ke tout relijyon yo, ki gen ladan Krisyanis, gen kèk detay demode ki pa aliman ak syans modèn. Devlopman mantal la se rezilta nan kenbe prèske mwatye nan popilasyon an analfabet.
Pou plis pase 200 ane, manm elit la se moun ki vwayaje ak etidye nan pi gwo sant aprantisaj atravè mond lan. Iwonilman, ak konesans yo, pouvwa monetè ak politik yo, yo pa janm pran yon wòl aktif nan bay estrikti, lekòl, enfrastrikti, travay, ak pi gwo opòtinite pou mas san edikasyon.

Nan Sòm, Vodou yo pafwa wè kòm yon kil satanik. Mond lwès la asosye l ak adorasyon dyab. Sepandan, kòm yon relijyon, Vodou se tou senpleman pare pou fè fas ak fòs espirityèl linivè a epi li pèmèt devote li yo kenbe yon amoni pafè ak tèt li, ak lòt moun, ak lespri ki afekte lavi li. Li ankouraje kwayan li yo pou yo konprann pi klè pwosesis natirèl lavi a ak linivè espirityèl la. Si relijyon ta dwe yon bagay ki nan kè a, ki pa afekte pa dogm, prejije ak rasis, nou tout t ap viv ann amoni ak san kondisyon dapre lòd Koran an: “Bondye nou an ak Bondye ou a fè yon sèl epi nou soumèt devan li.” (Siret al-‘Ankabut; 29:46)